Wykrywanie genetycznej podatności na zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Prawda czy mit?

Kolejny rok pandemii COVID-19 potwierdził ścisły związek z poważnymi zakłóceniami w gospodarce i systemie opieki zdrowotnej. Kluczowego znaczenia nabiera skupienie badań wokół wspólnego celu jakim jest oddziaływanie wirusa SARS-CoV-2 na organizm człowieka. Odkrycia mogą pomóc w opracowaniu nowych leków, identyfikacji osób o wysokim lub niskim ryzyku zakażenia oraz poszerzyć wiedzę na temat biologii infekcji SARS-CoV-2. Główna część obecnie prowadzonych badań dotyczy wyłącznie sekwencji genetycznej wirusa (genetyka wirusa) i jest przedmiotem badań wielu prężnych grup badawczych na całym świecie. Nowe badania skupiają się na poznaniu związku między zmiennością genetyczną a ciężkością przebiegu choroby oraz podatnością człowieka na infekcję (genetyka gospodarza). Oba kierunki są niezwykle istotne, zarówno do wykrywania infekcji, przygotowania szczepionek jak i określenia sposobów leczenia.
Identyfikacja czynników genetycznych specyficznych dla gospodarza może ujawnić mechanizmy biologiczne o znaczeniu terapeutycznym i wyjaśnić związki przyczynowe środowiskowych czynników ryzyka zakażenia SARS-CoV-2. Pojawiły się już pierwsze opracowania naukowe o udziale genów zlokalizowanych na chromosomie trzecim człowieka, które mogą mieć kluczowe znaczenie w określeniu, dlaczego poszczególne osoby różnie reagują na zakażenie SARS-CoV-2 i ciężej przechodzą infekcję. Uważamy, że jest jeszcze za wcześnie aby myśleć o diagnostyce genetycznej w tym kierunku. Wymaga to przeprowadzenia jeszcze wielu badań, a już obecnie pojawiają się doniesienia medialne o „przełomowych” osiągnięciach różnych ośrodków, mających polepszyć sytuację epidemiczną. Przykładem mogą być polskie leki z surowicy ozdrowieńców, polska szczepionka na COVID-19, polski test na SARS-CoV-2, a ostatnio testy genetyczne uwarunkowań podatności i ciężkości przebiegu COVID-19. Członkowie Kolegium powinni z uwagą śledzić rozwój wydarzeń, jednakże na wdrożenie wyników badań w praktyce musimy jeszcze poczekać. Wyniki badań genetycznych nie zostały jeszcze opublikowane a doniesienia medialne należy traktować z dużą ostrożnością.

Prof. dr hab. Ryszard Słomski
Instytut Genetyki Człowieka PAN
Wiceprezes KML

Dr hab. Marlena Szalata, prof. UPP
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu